Η 20ή Νοεμβρίου 1989 αποτελεί ορόσημο για τα δικαιώματα του παιδιού: Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθετεί τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνή συνθήκη που κατοχυρώνει ρητά τα παιδιά ως φορείς δικαιωμάτων. Με την επικύρωσή της από την Ελλάδα το 1992, ξεκινά μια συστηματική προσαρμογή της εθνικής μας νομοθεσίας, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ενός προωθημένου συστήματος παιδικής προστασίας.

Σήμερα, 36 Χρόνια Μετά, η Εικόνα Παραμένει Αντιφατική!

Παρά τη μείωση της ακραίας παιδικής φτώχειας παγκοσμίως και την καθολική σχεδόν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να ζουν σε συνθήκες πολέμου, προσφυγιάς, ενδοοικογενειακής βίας και συστηματικού αποκλεισμού.

Στην Ελλάδα του σήμερα, στις απειλές για την παιδική ηλικία, όπως φτώχεια, παραμέληση, σχολικός και ενδοοικογενειακός εκφοβισμός κ.ά, έχουν προστεθεί και οι ψηφιακές:

• έκθεση σε βίαιο περιεχόμενο από πολύ μικρή ηλικία
• κυβερνώ-εκφοβισμός που μπορεί να ακολουθεί το παιδί 24/7
• grooming και σεξουαλική παρενόχληση μέσω πλατφορμών
• αλγοριθμικός εθισμός που μειώνει δραματικά τον ύπνο, την άσκηση και τις διαπροσωπικές σχέσεις
• παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων που ξεκινούν από τα πρώτα κιόλας χρόνια ζωής

Τα δικαιώματα του παιδιού, όπως κατοχυρώνονται στη Σύμβαση, παραμένουν αδιαπραγμάτευτα:

• στην ασφάλεια και την προστασία από κάθε μορφή βίας
• στην υγεία και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
• στην εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις
• στη συμπερίληψη, ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, αναπηρίας, θρησκείας, οικονομικής ή άλλης κατάστασης

Η συμπερίληψη αποτελεί θεμελιώδη αρχή και στόχο της ΣΔΠ. Διακατέχεται από την θέση ότι όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες, μέσα σε περιβάλλον που σέβεται και προστατεύει τα δικαιώματά τους.

Για να αποτελούν αυτά τα δικαιώματα πραγματικότητα το 2025,χρειάζονται συγκεκριμένες και άμεσες παρεμβάσεις:

• ενίσχυση των υπηρεσιών παιδικής προστασίας και των δομών στήριξης της οικογένειας
• υποχρεωτική εκπαίδευση εκπαιδευτικών και γονέων σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας
• αυστηρότερο νομικό πλαίσιο για τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την προστασία ανηλίκων
• πολιτικές μηδενικής ανοχής στη βία, σε κάθε της μορφή – φυσική, ψυχική ή ψηφιακή

Η Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού Δεν είναι μια Τυπική Επέτειος.

Είναι ετήσιος απολογισμός και ταυτόχρονα ηχηρή υπενθύμιση ότι η προστασία της παιδικής ηλικίας αποτελεί την πιο ασφαλή επένδυση για το μέλλον μιας κοινωνίας.

Αναστασία Αργυροπούλου
Μικροβιολόγος – Αντιδήμαρχος Άργους Μυκηνών